جستجو
المواضيع الأخيرة
ورود
مسجد علی در اصفهان
صفحه 1 از 1
مسجد علی در اصفهان
مسجد علی
مسجد علی اصفهان که به مسجد سنجریه نیز معروف میباشد، بنایی است که به احتمال قوی متعلق بـه دوران سلاجقه میباشد و در میدان قیام یا میدان کهنه اصفهان، محله هارونیه و کوچهای به نام مسـجد علـی و رو بـه روی بقعه متبرکه هارونیه قرار گرفته است.
این مسجد پر آوازه شهرت خود را وام دار مناره خویش است که البتـه متعلق به خود مسجد نمیباشد و متاخرتر از مسجد است، بنابر این گمان میرود مسجد بعدها در کنار ایـن مناره ساخته شده است. این مسجد در زمان صفویان رو به ویرانی مینهد و در زمان شاه اسماعیل صفوی باز سـازی و مرمت میشود. جابر انصاری در مورد وجه تسمیه مسجد علی اصفهان در کتاب خود به نام تاریخ اصفهان سخن گفتـه است و در صفحه ۲۱۹ چنین آورده است:
مسجد علی از مساجد کهن اصفهان است و آن را گویند علی شاه فرزنـد تکش سلطان خوارزم که از جانب پدر والی اصفهان شد بساخت به سال پانصد و نود و پنج هجری. حمام شاه علی نیز بدو منسوبست و شاید از جهت سیاست خوارزمیان بضدیت خلیفه عباسی خواستهاند نام امیر المؤمنین علی(ع) را به مسجد بگذارند کما اینکه سید علاء الدین ترمذی را نیز به خلافت نام نهاده بودند بعضـی هـم گوینـد بـه عهـد سنجری ساخته شده. در مورد وجه تسمیه این مسجد میتوان گفته جابر انصاری را پذیرفت و نام گرفتن مسجد به نام امیر المؤمنین امام اول شیعیان، را به سبب مخالفت خوارزم شاهیان با خلیفه عباسی دانست.
شاردن جهانگرد فرانسوی که در قرن یازدهم هجری دیداری از اصفهان داشته و قسمتی از وقایع این عصر را درک کرده است از مسجد علی با عنوان مسجد سنجریه نام برده است و در سفرنامه خود چنین مینگارد: کتیبـه ســر در آن به نام شاه اسماعیل بزرگ با خط طلائی نوشته شده است و این طور به نظر میرسد که سازنده آن بوده است. مطابق نظر شاردن این مسجد که در دوران سلطنت سلطان محمود بن محمد بن ملکشاه بنا شده، به نـام بـرادرزاده و داماد وی مسجد سنجریه نامیده شده اما در دوران سلطنت شاه اسماعیل از پادشاهان سلسله شیعی مذهب صفوی مرمت گردیده و به احترام امام اول شیعیان مسجد علی نام گرفته است.
تاریخ دقیق ساخت مسجد معلوم نیست، اما آنچه مسلم است تاریخ بنا به قبل از صفویان در حـدود قـرن پنجم و ششم هجری قمری بر میگردد و مسجد علی در اصل بنایی متعلـق به دوران سـلاجقه مـی باشد. بانی آن نیـز مشخص نیست، اما در منابع مختلف از سلطان سنجر و علی شـاه فرزند تکش سـلطان خـوارزم و همچنیـن از محمود بن محمد ملکشاه نام برده شده است. در دوره صفویان تقریبا ا ز این مسجد جز ویرانهای بـر جـای نمـاده بود که در دوره شاه اسماعیل صفوی تجدید بنا شده است. مرمت و نوسازی مسجد توسط میرزا کمال الدین شاه حسین اصفهانی که در دربار شاه اسماعیل صفوی عنوان دار وکیل السلطنه و اعتماد الدوله بوده و به نام او در کتیبـه سر در مسجد اشاره شده است، انجام شده است. وی علاوه بر انجام مرمت به تزئینات کاشـیکاری و گـچ بری نیــز پرداخته است. مسجد علی اصفهان از جمله مساجد چهار ایوانه محسوب میشود، ایوان غربی در واقع در آیتگاه مسجد میباشد و در سه جانب جنوبی، شمالی و شرقی ایوانهای مسجد قرار گرفتهاند. ایوان جنوبی از سایر ایوانها گسترده تـر مـی باشد و طبق اصول غالب مساجد چهار ایوانه، گنبدخانه مسجد در پس آن واقع شده است. شبستان زمستانی مسـجد در گوشه جنوب شرقی جای گرفته است و این شبستان زمستانی و همچنین شبستان اصلی که در زیر گنبـد مسـجد جای گرفته است، پائینتر از سطح مسجد میباشند و ارتباط آنها با حیاط از طریق پله میسر میشود. از تزئینات مسجد علی میتوان از قطار بندیهای گچی آن نام برد. گنبد مسجد گنبدی آجری است اما داخل آن با مقرنسهای گچی زینت یافته است. کتیبهای به خط ثلث با گچبری طلائی رنگ دورتادور گنبدخانه وجود دارد کـه حاوی دوازده آیه ابتدای سوره مبارکه اسری میباشد. از دیگر کتیبهها، کتیبه سردر مسجد میباشد که آن نـیز بـه خط ثلث و حنائی رنگ بر زمینه لاجورد است و در بر گیرنده آیاتی از کتاب آسمانی قرآن میباشد. زیر این کتیبه کاشی معرق لاجوردی رنگ، کتیبه دیگر به خط ثلث با رنگ سفید بر زمینه لاجورد از کاشی معرق وجود دارد که در بر گیرنده عبارت سلطان شاه اسمعیل و میرزا شاه حسین اصفهانی بانی نوسازی مسجد، میباشد. این کتیبه به خـط شمس الدین تبریزی نوشته شده است. تاریخ اتمام بنای مسجد را به سال ٩٢٩ هجری قمری نسبت دادهاند که مصادف با زمان قتل سازنده این مسجد بوده است. در حکایات این طور عنوان میشود که به خاطر جاه و جلال و شوکت و قدرت میرزا شاه حسـین اعتمـاد الدوله و همچنین به واسطه اینکه در زمینه حکومت داری، در اصفهان بیرقیب بوده است، مخالفـان کمر بـه قتل وی میبندند و او را شبانه به هنگام خواب به قتل میرسانند، البته با پیگیری شاه اسماعیل زمامدار وقت، قاتلیـن مشخص و دستگیر میشوند و همگی به خاطر چنین جنایتی کشته میشوند. جسد اعتمادالدولــه نـیز بـا تکریم و احترام زیاد از سوی شاه به خاک سپرده میشود. خوش ترکیبترین و سالمترین مناره مرتفع شهر اصفهان مناره مسجد علی است. برخی از محققین مناره رفیع و زیبای مسجد علی را متعلق به هارون ولایت میدانند اما در حال حاضر این مناره جزء مسجد علی است. آنچه که مشخص است در گذشتهای که مسلماً متاخرتر از دوره صفویه میباشد، مناره متعلق به مقبره هـارون ولایــت بـوده است.
این مناره متشکل از سه بخش است که با آجر و ملاط گچ ساخته شده است و از پائین به بالا نازکتر و کوتاهتر مـی شود، ارتفاع اولیه آن حدود پنجاه متر بوده و اکنون در حدود چهل متر میباشد. قطـر منـار در سطح زمیـن شـش متراست. سال ساخت مناره مسجد علی دقیقاً معلوم نیست. اما کارشناسان سال ســاخت آن را بیـن سـالهای ۵١۵ تـا ۵٢۵ هجری قمری تخمین میزنند. تزیینات منار آجر چینی پرکار با طرحهای متنوع و زیبا اسـت. ایـن منـار دارای پنج کتیبه به خط کوفی است که سه تا از این کتیبهها با کاشی فیروزهای رنگ و چهارمی با گچ و پنجمی که پایینتر از چهار کتیبه دیگر است با آجر تراشیده نگاشته شده است. عبارات نگاشته شده بر این کتیبهها به خط کوفی و بنایی است. بر کتیبه اول به خط کوفی با کاشی فیروزه بر بدنه آجری عبارت لا اله الا الله به کرات حک شده است. بر کتیبه دومی به خط کوفی با کاشی فیروزهای زیر مقرنسهای نعلبکی منار الملک الله تکرار شـده است. کتیبـه سوم نیز عبارت لا اله الا ﷲ محمد رسول الله را به رنگ فیروزهای در بر دارد. کتیبه چهارم به خط بنایی است و بـا تلفیق گچ و آجر عبارت هو الله الذی لا اله الا هو را نمایان ساخته است. و نهایتا کتیبه پنجـم نــیز هماننــد کتیبـه چهارم به خط بنایی است و با آجر کاری برجسته آیه ۱۶ از سوره مبارکه آل عمران را هویدا ساخته است: شهد الله انه لا اله الا هو و الملئکه و اولوا العلم قائما بالقسط مسجد علی اصفهان به همراه منارهاش به شماره ۹۶ به ثبت تاریخی رسیدهاند.
مسجد علی- مهمان
مواضيع مماثلة
» مسجد حکیم در اصفهان
» مسجد جامع عباسی در اصفهان
» سی وسه پل اصفهان
» منارساربان در اصفهان
» کاخ چهلستون در اصفهان
» مسجد جامع عباسی در اصفهان
» سی وسه پل اصفهان
» منارساربان در اصفهان
» کاخ چهلستون در اصفهان
صفحه 1 از 1
صلاحيات هذا المنتدى:
شما نمي توانيد در اين بخش به موضوعها پاسخ دهيد
الإثنين أبريل 06, 2015 12:54 am من طرف مهمان
» دانلود سریال حریم سلطان
الخميس أكتوبر 02, 2014 6:09 am من طرف esfahaniha
» کچلا باید برقصند کچلا باید برقصند
الإثنين سبتمبر 15, 2014 8:13 am من طرف مهمان
» آدرس و شماره تلفن مراكـز علمي كــاربردي استان اصفهان
السبت سبتمبر 13, 2014 9:47 am من طرف esfahaniha
» اگر عکس ها در جستجوی گوگل باز نشه
الجمعة سبتمبر 05, 2014 12:54 pm من طرف esfahaniha
» سایت های زیر نویس فیلم و سریال و مستند
الإثنين سبتمبر 01, 2014 5:00 pm من طرف مهمان
» روشهایی برای غلبه بر نگرانی و اضطراب
الثلاثاء أغسطس 19, 2014 5:23 pm من طرف esfahaniha
» روشهایی برای غلبه بر نگرانی و اضطراب
الثلاثاء أغسطس 19, 2014 5:23 pm من طرف esfahaniha
» نقل و قول های گران بها
الثلاثاء أغسطس 19, 2014 5:21 pm من طرف esfahaniha